Vô thường nghĩa là gì, triết lý vô thường trong đạo Phật có ý nghĩa như thế nào
Các bạn thường nghe Phật dạy nên “vô thường”. Vậy các bạn có hiểu “vô thường” là gì hay chưa? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để cùng Studytienganh.vn cùng tìm hiểu “vô thường” là gì nhé!
1. Vô thường là gì?
Vô thường có nghĩa là không có gì có thể kéo dài và trường tồn mãi mãi. Nói một cách đơn giản, mọi sự vật, hiện tượng trên đời đều liên tục biến chuyển, thay đổi và không ở yên tại một trạng thái duy nhất.
( Hình ảnh minh họa về vô thường )
Phật giáo nói rằng, vô thường đều phải trải qua 4 tiến trình chính là: Thành (Sinh ra, hình thành) – Trụ (Tồn tại, hoạt động) – Hoại (Hao mòn, lão hóa) – Không (Tiêu hủy, mất đi) hay Sanh – Trụ – Dị – Diệt.
Con người cũng vậy, không ai có thể thoát khỏi quy luật Sinh – Lão – Bệnh – Tử.
Vô thường là sự thật không thể thay đổi, điều thực sự tồn tại chính là những khoảnh khắc ở hiện tại. Bởi vì hiện tại chính là kết quả của quá khứ và hiện tại chính là khởi nguồn của tương lai.
Vô thường trở thành nội dung quan trọng, trung tâm của giáo lý đạo Phật. Đức Phật dạy rằng, “Bất cứ cái gì vô thường đều dẫn đến khổ đau; tự ngã cũng như vậy”. Quan sát, nhận thức, thấu hiểu về vô thường để tìm ra liệu pháp thích hợp giúp con người thực sự giải phóng khỏi tiến trình vô thường khổ vô ngã này.
2. Tâm vô thường là gì?
Tâm vô thường chính là tâm luôn luôn thay đổi, có lúc vui lại có lúc buồn. Chúng ta thường cho rằng những suy nghĩ lộn xộn, linh tinh là tâm của mình nhưng thật chất nó chỉ là tâm hư vọng chứ không phải tâm chân thật. Cũng bởi vì là hư vọng, ảo ảnh không có thật cho nên nó cũng bị luật vô thường chi phối và ảnh hưởng.
( Hình ảnh minh họa về tâm vô thường )
Tâm của mỗi người đều thay đổi nhanh chóng theo sự chi phối và tác động từ ngoại cảnh như con người, xã hội. Một phút trước, ta còn cảm thấy vui vẻ, yêu đời nhưng một khắc sau thì lại buồn bã, chán nản vì chuyện này chuyện kia.
Có người cho rằng vô thường khiến chúng ta bi quan và đánh mất những điều đáng quý. Vậy mục đích, động lực sống của chúng ta là gì? Nếu nhìn nhận theo một khía cạnh khác thì chúng ta sẽ thấy vô thường là một sự cứu rỗi.
Hôm nay là một ngày buồn chán nhưng với sự vô thường thì ngày mai có thể sẽ là một ngày đẹp trời. Là tốt hay xấu đôi khi còn tùy thuộc vào cách nhìn và suy nghĩ của mỗi người. Thực tế đôi khi không giống với suy nghĩ của chúng ta và kinh nghiệm đôi khi không tương ứng với bản chất thật của vũ trụ.
3. Những lời phật dạy về cuộc sống vô thường
Quán tâm vô thường cũng như vậy. Phật học, xuất phát từ quan điểm giá trị nhân sinh của tôn giáo, nhận thức năm uẩn (sắc, thọ, tưởng, hành, thức), các hành vô thường là khổ. Kinh Tạp A-hàm, số 437 ghi: “Vì tất cả các hành là pháp biến dịch, nên Ta nói hễ có sở thọ thì đều là khổ”.
( Hình ảnh về lời nói vô thường )
Sở thọ tức là các cảm thọ, cảm giác của chúng ta. Tựu trung thì có ba: cảm thọ khổ, cảm thọ vui, và cảm thọ trung tính (không khổ không vui). Tất cả các cảm thọ ấy đều vô thường, luôn luôn thay đổi. Rõ ràng không ai vui hoài mà cũng chẳng ai khổ mãi. Cuộc sống của chúng ta là một chuỗi dài tiếp nối những niềm vui và nỗi buồn, đan xen giữa khổ đau và hạnh phúc. Tất cả đều lặng lẽ trôi qua. Tâm niệm chúng ta luôn luôn thay đổi, trong từng sát-na sinh diệt.
Vì sự vật biến chuyển không ngừng cho nên sự vật không duy trì được tính cách đồng nhất tuyệt đối của nó. Vô thường vì vậy là một tên khác của vô ngã. Đứng về mặt thời gian, sự vật là vô thường, đứng về mặt không gian, sự vật là vô ngã. Vô thường cũng có nghĩa là vô tướng (còn gọi là Không) vì thực tại của vạn hữu thoát ra ngoài mọi khái niệm và ngôn từ. Vô thường cũng là Duyên khởi, vạn vật do nhân duyên nương vào nhau mà sinh khởi và tồn tại. Kinh Tạp A-hàm ghi: “Sắc là vô thường.
4. Ý nghĩa của triết lý vô thường đối với cuộc sống
Thấu hiểu và thực hành sống theo quy luật vô thường, chúng ta sẽ ý thức được rằng thời điểm hiện tại và những điều đang có là quý giá, cần phải trân trọng, giữ gìn và nuôi dưỡng.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng tránh được trạng thái chán nản, tuyệt vọng khi thấy hiện tại không diễn ra theo ý muốn, mọi thứ là vô cùng nên ngày mai sẽ có sự thay đổi, chuyển hóa.
Khi biết vạn vật vô thường, chúng ta sẽ giữ được tâm thái bình thản và an nhiên khi đối mặt với sự thay đổi của những tình huống bất ngờ, với sự chia ly, xa cách về tình cảm hoặc vật chất. Con người cũng giữ vững được cái tâm, loại bỏ tham ái, dục vọng, không sa vào những thứ tầm thường, dung tục tạm bợ mà tìm thấy niềm vui thực sự trong tâm hồn, niềm hạnh phúc chân chính.
Trên đây là những thông tin giúp các bạn tìm hiểu “vô thường” là gì? Studytienganh.vn mong rằng những thông tin về “vô thường” là gì! Mong rằng những thông tin này mang lại cho các bạn nhiều thông tin mới mẻ nhé!
